You are currently viewing Czym jest wypalenie zawodowe i jak je rozpoznać?

Czym jest wypalenie zawodowe i jak je rozpoznać?

Żyjemy w czasach, w których wypalenie zawodowe okazuje się być jedną z poważniejszych chorób, z którą spotykają się osoby będące aktywne zawodowo. Od 1 stycznia 2022 zjawisko te uznawane jest w Polsce jako choroba, której posiadając objawy, możemy otrzymać z tego tytułu zwolnienie lekarskie.

Jest to dość kontrowersyjny temat i wielu pracodawców obawia się, iż przyczyni się to do zwiększenia zwolnień lekarskich wśród pracowników, którym “nie chce się pracować”. Warto w tym momencie zwiększyć swoją świadomość na temat zjawiska, jakim jest wypalenie zawodowe. 

Zastanawiasz się zapewne, co doprowadza do stanu, w którym jesteśmy wypaleni zawodowo. Główną przyczyną jest długotrwały stres zawodowy, wobec którego nie są podejmowane żadne kroki radzenia sobie ze stresem oraz który jest lekceważony. Na tak wysoki poziom stresu może wpływać wiele czynników: brak relacji międzyludzkich z innymi pracownikami, niesatysfakcjonujące wynagrodzenie, przeciążenie pracą, niesprawiedliwie traktowanie, konflikty z pracy, mobbing oraz brak poczucia kontroli nad wykonywaną pracą.

Z wypaleniem zawodowym mamy do czynienia wtedy, gdy dotyczy ono wyłącznie strefy zawodowej. W Polsce zjawisko to nazywa się wypalenie zawodowe, jednak trzeba mieć na uwadze, że nie występuje wypalenie inne niż zawodowe. Czym więc jest wypalenie? Jest to zespół objawów, które zawierają między innymi wyczerpanie psychiczne wynikające z nadmiernego stresu bądź wymagań w pracy. Są to również objawy fizyczne:

  • ból głowy,
  • codzienne bóle brzucha,
  • bezsenność,
  • wybuchowość,
  • nadmierna płaczliwość
  • brak otwartego umysłu,
  • utrata koncentracji,
  • ciągłe zmęczenie,
  • obniżona odporność.

Wypalenie zawodowe jest chorobą postępującą i może mieć z nią do czynienia dosłownie każdy na każdym etapie swojej kariery zawodowej. Aż 65% Polaków wykazuje powyżej wymienione symptomy. Wyróżnić możemy cztery etapy wypalenia zawodowego:

Etap I:  Wskutek ciągłego pobudzenia organizmu, jesteśmy chronicznie zmęczeni wykonywaną pracą

Etap II: Jest to stadium, w którym przeważa poczucie zdenerwowania oraz irytacja. Tracimy kontrolę nad swoimi emocjami, jesteśmy wybuchowi, obojętni, a nawet agresywni, w przypadku, gdy ktoś w pracy nas o coś poprosi. Jest to najczęstsze stadium.

Etap III: Moment, w którym tracimy całkowitą satysfakcję zawodową. Czujemy się bezsilni oraz nie mamy żadnej nadziei na zmianę, oraz lepsze jutro. Pojawiają się stany depresyjne.

Etap IV: Następuje trwała utrata zdrowia. W tym stadium mogą zdarzyć się już przypadki, które wymagają hospitalizacji, a utrata zdrowia psychicznego może być trwała.

Jak zdiagnozować depresję spowodowaną wypaleniem zawodowym?

Pamiętaj, że ten artykuł oraz narzędzia w nim podane mają jedynie na celu pomóc uświadomić sobie, że możemy być wypaleni zawodowo. Jeżeli masz takie podejrzenie, powinieneś zgłosić się do lekarza. Aby jednak dokonać wstępnej diagnozy, można użyć narzędzia The Occupational Depression Inventory. Narzędzie to wykazuje dużą rzetelność i wysoką trafność oceny. Zawiera ono jedynie 9 pytań. Do każdego z pytań należy udzielić odpowiedzi 0, 1, 2 lub 3, co oznacza:

0 – nigdy lub prawie nigdy

1 – tylko przez kilka dni

2 – co drugi dzień

3 – prawie każdego dnia

Jeżeli na co najmniej pięć z dziewięciu powyższych problemów doświadczasz prawie każdego dnia, oznaczać to może, że masz objawy depresji spowodowanej wypaleniem zawodowym.

Najczęściej używanym narzędziem do oceny wypalenia, którego używają specjaliści, jest Maslach Burnout Inventory (MBI). Obecnie istnieje aż pięć wersji tego narzędzia: dla studentów, nauczycieli, pracowników usług dla ludzi, personelu medycznego oraz ogólnie pracujących. Narzędzie to mierzy wypalenie na trzech obszarach — emocjonalne wyczerpanie, depersonalizację i osobiste osiągnięcia. W internecie można znaleźć płatne narzędzia oparte o tę metodę, jednak nie ma niestety dostępnych w języku polskim.

Zachęcamy ogromnie do tego, aby nie lekceważyć u siebie objawów i zgłosić się do specjalisty, aby pracować nad poprawą swojego stanu. Źródło tego często sięga naszego wczesnego dzieciństwa, kiedy rodzice zarzucali nas mnóstwem zajęć dodatkowych, a system edukacji stale testował naszą wiedzę poprzez liczne kartkówki oraz sprawdziany. Współcześnie również widzimy promowanie “ludzi sukcesu”, którzy osiągnęli swój sukces otwierając pierwsze firmy w wieku 19 lat, poświęcając ku temu całkowicie swoje życie prywatne. Żyjemy w pośpiechu, dążąc do osiągnięcia naszych celów za wszelką cenę. Nie zrozumcie mnie źle, rozwój zawodowy oraz osiągniecie swoich celów to coś, do czego każdy powinien dążyć. Jeżeli jednak w międzyczasie pojawi się u Ciebie wypalenie zawodowe, to czas zwolnić i zaopiekować się swoim organizmem, gdyż może do doprowadzić do nieodwracalnych skutków.

Pozostaje jeszcze jedno pytanie… Jak nie doprowadzić do wypalenia zawodowego? Mamy dla Ciebie kilka porad, które warto wdrożyć w swoje życie już dziś!

  1. Przede wszystkim prowadź zdrowy tryb życia — zadbaj o zdrowe odżywanie, aktywność fizyczną oraz dobry sen.
  2. Rozwijaj swoją karierę — dąż do tego, aby Twój wybór zawodowy odpowiadał Twoim umiejętnościom, predyspozycjom oraz wartościom.
  3. Dbaj o work-life balance — świadomie planuj swój odpoczynek, wybierając jego odpowiednią formę. Posiadaj ciekawe hobby oraz czas na rozrywkę.
  4. Będąc w pracy ustalaj cele na podstawie metody SMART.
  5. Pracuj nad poczuciem własnej wartości, rozwijaj miękkie kompetencje oraz zgłębiaj tajniki odporności na stres.

Jeżeli obawiasz się, że masz objawy wypalenia zawodowego, możesz spróbować z nim walczyć, biorąc dłuższy urlop lub zmieniając dotychczasowe miejsce pracy. Pamiętaj jednak, że nie zawsze przynosi to poprawę i stanowi rozwiązanie problemu — wszystko zależy od etapu rozwoju wypalenia zawodowego i jego przyczyn. Najlepszym rozwiązaniem jest zwrócenie się do profesjonalisty (psychologa lub psychoterapeuty).

Ten post ma jeden komentarz

Dodaj komentarz